چند واژه کلیدی که از اهمیت زیادی در مطالعه برخوردارند، در این قسمت ذکر می شود. ضمن این که با ذکر واژه های کلیدی در سایتهای علمی می توان به دنبال مقاله نیز گشت. به طور معمول تعداد این واژه ها حدود 6-5 کلمه در نظر گرفته می شود.

تحقیق و پژوهش از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به جرات میتوان گفت که همه پبشرفت های علمی صنعتی پژوهشی تکنولوژی و جامعه شناسی بر پایه تحقیق و پژوهش استوار است. اصلی ترین و مهمترین شیوه ارائه نتایج یک مطالعه و تحقیق، تهیه مقاله پژوهشی است  و محققی در صحنه تولید وانتشار علمی موفق است که بتواند نتایج پژوهش خود را در مجلات معتبر پژوهشی به چاپ برساند. از آنجا که نوشتن صحیح و مناسب یک مقاله یک رکن اساسی برای چاپ مقالات علمی میباشد، در اینجا سعی شده است که به بررسی روش های صحیح نگارش مقالات پژوهشی پرداخته شود. به طور کلی هر مقاله پژ وهشی شامل اجزای اصلی زیر است:
    عنوان
    نام نویسنده یا نویسندگان
    اطلاعات تماس
    چکیده
    واژگان کلیدی
    مقدمه
    مبانی نظری تحقیق
    روش تحقیق
    یافته های تحقیق
    بحث و نتیجه گیری
    فهرست منابع

عناصرتشکیل دهنده ی مقاله: مولفان شیوه ی نگارش برای مقاله 4رکن قایل شده اند.

1- موضوع   2- مقدمه 3- متن 4- نتیجه

1- موضوع : عنوانهای مقاله ها ممکن است،یک کلمه باشند،مانند:جنگ،صلح،امید، طوفان،فساد امنیت،نیازوماننداینها.یاازدوکلمه درست شده باشد.مانند:دردکار،مرگ گرگ،پول و شیطان و....موضوع مقاله راممکن است،چندکلمه تشکیل دهند،مانند:طوفان درسرزمینهای مغرب، بزرگترین مردجهان،و.... همچنین ممکن موضوع مقاله یک جمله ی خبری پرسشی ویادستوری باشد.

2- مقدمه : همیشه نمیتوان یک نویسنده راملزم دانست که مقاله ی خود رابامقدمه آغاز کند،واین بستگی به ذوق وسلیقه ی نویسنده دارد.

3- متن: متن که پایه ای ترین بخش مقاله است،وبدرستی دربردارنده ی پیام نویسنده است،بایدبه تجزیه و تحلیل وتفسیرمسئله پرداخت،وموضوع رابابیان دلایل روشن و قابل قبول به اثباط رساند.

4- نتیجه گیری: درمقاله نتیجه گیری چندان موردتوجه نیست،بیشترنویسندگان زبردست پیام خود رادرمتن به آگاهی خواننده میرسانند،ونتیجه گیری وداوری رابه دوش خواننده می گذارند.

گاهي به آن بحث و نتيجه گيري مي گويند.يافته ها و نتايج تبيين و تفسير ميشوندو با ادبيات مربوط به موضوع تحقيق مربوط ميشوند. در اين بخش لازم شباهتها و تفاوتهاي بين نتايج  تحقيق با تحقيق هاي قبلي روشن گردند.بخش بحث كل مقاله را به هم مرتبط ميكند.در تنظيم اين قسمت سعي شود نتايج با توجه به نظريه هاي موجود تبيين گردند. اطلاعات زیر باید در قسمت ”بحث“ بیان شود:

•         یک مرور سریع بر روی یافته های مهم ، خصوصا اهمیت آماری آنها

•         آیا آن اطلاعات فرصیه تحقیق را تائید می کنند؟ سوالات پژوهش را پاسخ می دهند ؟ یا اهداف را محقق را برآورد کرده اند؟ 

•         آیا با نتایج ساير محققان همخوانی دارد؟

 بحث باید  بتواند  نتایح  حاصل از پژوهش را شرح دهدو از آنها حمايت كند، همچنین محدودیت های پژوهش و چگونگی تعمیم پذیری نتایج را شرح دهد. کاربرد نتایج مطالعه و پیشنهادها يا راهكارها نیز در این بخش ارائه می شود.

در بخش نتايج يا يافته ها, توصيف کلامي مختصر و مفيدي از آن چه به دست آمده است ارايه مي شود. هم چنين اگر از آمار براي تحليل و تفسير نتايج استفاده شده است اطلاعات آماري نيز گزارش مي شوند. نتایج  باید مرتبط با سوال پژوهشی و اهداف ارائه شود، و از ارائه نتایج جزئی و پراکنده اجتناب گردد. نتایج معمولاً به صورت متن، جدول و یا نمودار یا تلفیقی از هر سه نشان داده می شوند.

هر مقاله علمی عموماً از قسمت های مختلف به شرح زیر تشکیل می شود که در مورد هرکدام توضیح خواهیم داد.

1-    عنوان، نام و عنوان نویسنده

2-    چکیده

3-    مقدمه

4-    متن اصلی(بدنه مقاله)

5-    یافته ها

6-    بحث و نتیجه گیری

7-    فهرست منابع   

هدف از بررسي متون مطالعه منابع اصلي و كليدي براي محدود كردن موضوع و بررسي پژوهشهاي مشابه و جلوگیری از دوباره کاری است. همچنين بررسي متون به پژ.هشگر كمك مي كند تا اطلاعات مرتبط با موضوع را يافته و به وي براي تهيه ابزار پژوهش كمك مي كند. برخي از سايت هاي فارسي مهم براي دسترسي به مقالات:

•         www.sid.ir

•         www.magiran.com

•         www.civilica.com

مراحل تدوین مقاله را به بخش های مختلف تقسیم کرده و به هرکدام زمان لازم را اختصاص دهید. و در صورت محدودیت زمانی در ارائه مقاله، دامنه پژوهش را بنحوی انتخاب و برنامه ریزی کنید که مقاله در موعد مقرر آماده گردد.

پس از انتحاب موضوع نوبت به تحليل موضوع مي رسد، تحليل موضوع به فرد كمك مي كند تا ميزان ارزشمندي و امكان پذير بودن پژوهش را مشخص كند. نكات مهم در تحليل موضوع عبارتنداز:

–       علاقمند بودن به موضوع

–       نو بودن موضوع(تكراري و يا تقليدي صرف نباشد.)

–       ارزشمند بودن موضوع: مطرح بودن در سطح رشته، ملي يا منطقه اي يا جهاني

–       منطقي بودن و نه فريبنده بودن

–       كاربردي بودن(در مورد پژوهشهاي غيربنيادي): امكان استفاده از نتايج در كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم جامعه پاسخ دهد)

               - مطرح بودن به منزله مسأله (امكان تعريف يك مسأله جديد مبتني بر پيشينه پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)

               - امكان طرح و تعريف سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري

              - براي پاسخ به سئوالها، راه حل علمي و روش مناسب وجود داشته باشد.

              - امكان عملي اجراي پژوهش

•         انجام مراحل پژوهش با دشواري غيرعادي همراه نباشد.

•         مطالعات نظري و دستيابي به منابع براي مطالعه امكان پذير باشد.

•         نمونه جامعه مورد پژوهش قابل دسترس باشد.

              - شيوه گردآوري اطلاعات (توزيع پرسشنامه و يا مصاحبه و يا راه هاي ديگر) در مدت زمان مشخص قابل انجام باشد.

             -امكان انجام پژوهش، به لحاظ روش پژوهش (وجود يك يا چند روش براي آزمون كردن) وجود داشته باشد.

انتخاب موضوع مهمترين بخش  در مقاله نويسي است. دانشجويان زيادي علاقمند به پژوهش و نوشتن مقاله هستند، اما هميشه در انتخاب موضوع پژوهش دچار مشكل هستند.  در قسمت زير به برخي از منابعي كه مي تواند در انتخاب موضوع به  دانشجويان  كمك كند، آورده شده است:

- مطالعه اجمالي در برخي زمينه هاي مورد علاقه و مهم مثل: اولويت هاي  پژوهشي دانشگاه هاي علوم پزشكي و وزارت بهداشت

- جستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت "موضوعات پژوهشي"  (research topics)  و يا اولويت هاي پژوهشي" (research priorities) و ي"مباحث پژوهشي"  ( issues for research) و يا "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر"  (further research)  در حوزه هاي دلخواه: مثل: cataloging research topics

- در مورد كنفرانس ها و سمينار ها، نگاه به محورهاي آنها

- مراجعه به قسمت "پيشنهاد براي پژوهش هاي بعدي" در فصل آخر پايان نامه هاي دانشجويي

- مشورت با استادان و ساير افراد آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل قبول و مطرح

1.        تصميم به پژوهش، و انتخاب موضوع كلي

2.        بررسي و تحليل موضوع به لحاظ ارزشمندي و امكان پذيري

3.        تعيين يك برنامه (جدول) زماني براي انجام كار

4.        جست و جو براي يافتن منابع پايه و اطلاعات زمينه اي:

5 - جست و جو براي يافتن اطلاعات مرتبط (تهيه كتابشناسي مقدماتي)

6- مطالعه منابع اصلي و كليدي براي محدود كردن موضوع و رويكرد مقاله

7. تدوين ساختار كلي  و نوشتن مقدمه پژوهش

8. نوشتن روش پژوهش

9. نوشتن يافته هاي (نتايج )  پژوهش

10. تدوين  قسمت بحث شامل  نتيجه گيري و ارائه پيشنهادات

12. تدوين فهرست منابع

13. تدوين چكيده پژوهش (چکیده بعد کامل شدن مقاله تهیه ولی در ابتدای مقاله نوشته می شود.)

14. ارزيابي نهايي مقاله

15. ارسال مقاله براي مجله يا همايش

1- مقالات مروری Review (tutorial) articles در زبان فارسي بطور معمول بعنوان پژوهشهاي كتابخانه اي شناخته مي شوند.

2- مقالات اصيل پژوهشي research articles Original

مقالات مطالعات تجربي شامل:

§        Randomized control trials

§        Case-control

§        گزارش موارد نادر و جالب Case reports :

§        گزارش هاي كوتاه پژوهشي Brief research reports :

§         مطالعات توصیفی